Најчести прашања и одговори од месец ноември, 2024

0
178

Какви даночни обврски има физичко лице по основ на примени средства од странска меѓународна организација на девизна трансакциска сметка по основ на трошоци за учество на настан. За учеството на настанот физичкото лице нема добиено одреден надоместок освен надоместување на трошоците за сместување и патни трошоци по пресметан километар на релација место на живеење во Македонија – локација на настан во Србија.

Согласно член 12 став 1 точка 44) од ЗДЛД данок на доход не се плаќа за надоместоци на трошоци за хотелско сместување (со категорија до четири звездички), превоз и надоместоци за трошоците за виза, за лица резиденти на Македонија кои учествуваат во образовни и научни активности или настани на научни и образовни институции во земјата и во странство, утврдени врз основа на документи за направените трошоци.

Доколку физичкото лице учествувало во образовни и научни активности или настани на научни и образовни институции во земјата и во странство, во тој случај рефундираните средства за настанатите трошоци врз основа на веродостојни документи, не се предмет на оданочување со данокот на личен доход.

Доколку пак, станува збор за настан кој не е поврзан со точката 44 од членот 12 од ЗДЛД, во тој случај за рефундираните средства имате обврска да пресметате и платите данок на личен доход според член 71 од ЗДЛД.

Согласно член 88 став 1 од ЗДЛД, обврзникот кој во текот на годината остварува доход кој подлежи на оданочување со данок на доход врз основа на овој закон е должен да поднесе пресметка на аконтација на данок на доход и докази до органот за јавни приходи до 10-ти во месецот кој следи по месецот во кој е остварен доходот.

Во пресметката се искажува како Вид на доход Т11. Друг доход и Подвид на доход Ѕ11.2. Друг доход.

За така остварениот доход во странство, се внесуваат и дополнителни податоци за: датум на прилив од странство, износ на остварениот прилив во странска валута, валута во која е исплатен доходот (вршите избор од понудено мени).

По приемот и обработката на електронската пресметка „е-ППД“, органот за јавни приходи преку електронскиот систем „е-Даночни услуги“, ја одобрува пресметката на обврзникот, со доделување Фолио број и издава Рекапитулација за утврдување на аконтација на данок на личен доход со статус „Одобрена“ и налог за плаќање на данок на личен доход.

Согласно член 93 од ЗДЛД, аконтација на данокот на доход утврден во одобрените пресметки се плаќа најдоцна до 15-ти во месецот за претходниот месец и за доходот остварен од странство.

Плаќањето на данокот на доход кај носителот на платниот промет се врши на образец ПП53.

Од 1.1.2021 година физичко лице има основано адвокатска канцеларија, со тоа што до 1.1.2024 година врз основа на добиена потврда како трговец поединец согласно член 94 од Законот за вработување во случај на невработеност, физичкото лице има користено субвенција за ослободување од персонален данок. 
Физичкото лице сега сака да го избрише од регистарот трговецот поединец, дали физичкото лице има обврски према УЈП?

Во членот 98 став 1, 2, 3 од Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност (Службен весник бр. 37/97… 21/18 и 124/19, 103/21 и 274/22) дадена е можноста работодавачот кој ќе вработи работник на неопределено време над бројот на вработените на неопределено време на денот на вработувањето на нови работници се ослободува се ослободува од плаќање на персонален данок на доход за ново вработените работници за време од три години, а за да го оствари тоа право мора работниците да биле евидентирани како невработени лица во Агенцијата за вработување најмалку една година.

Во случај да работодавецот го намали бројот на работниците вработени на неопределено време на денот на влегување во сила на овој закон, го губи правото од ставот 1 на истиот член, и е должен да го плати персоналниот данок на доход за времето за кое го користел ослободувањето.

Со ставот 1,2 и 3 од цитираната одредба со ослободувањето од персоналниот данок на доход се дава можност, односно се стимулира работодавачот, да вработи лице кој со евиденцијата на невработените, а со самото тоа што доколку го намали бројот на работниците вработени на неопределено време, ја губи дадената привлегија и се задолжува да го плати персоналниот данок, се врши и заштита на работниците.

Во ставот 4 од членот 98 од истиот закон, уредено е правото на даночно ослободување на работодавецот кој започнува со вршење на дејност како ТП или основа ТД, како и за физичко лице кое врши дејност во согласност со закон, со тоа што е пропишано дека посочените имаат право на даночно ослободување доколку достават доказ од надлежен регистарски орган дека пред отпочнување на вршењето на дејност не биле регистрирани за вршење на дејност во случајот (потврда од Агенцијата за вработување на РМ).

Согласно цитираната одредба од челн 94 став 4 од Законот, се однесува на лица кои отпочнуваат да вршат дејност како трговец поединец или основач на трговско друштво, кои не мора да бидат евидентирани како невработени. Со овој став се поттикнува самовработувањето. Со самото тоа што станува работодавец на лицето му се дава даночно олеснување и нема обврска да го плати персоналниот данок согласно на ставот 3 од цитираниот член.

Даночен обврзник на Македонија врши услуги од полето на меѓународниот транспорт на стоки за сметка на друго лице кое е даночен обврзник на друга земја. Но, поради зголемен обем на работа, правното лице кое е даночен обврзник на Македонија за конкретна услуга мора да ангажира друго правно лице кое исто така е македонски даночен обврзник кој се бави со меѓународен товарен транспорт. Транспортната услуга целосно се врши во странство, на територијата на ЕУ.
Дали фактурата која второто македонско правно лице („подизведувачот“) ќе ја издаде на првото македонско правно лице (оргиналниот договарач на услугата) треба да е со искажан ДДВ и доколку одговорот на ова прашање е позитивен, дали првото лице има и право на одбивка на влезниот данок?

Согласно член 2 став 1 од Законот за данокот на додадена вредност (во натамошниот текст ЗДДВ), предмет на оданочување со данокот на додадена вредност е прометот на добра и услуги кој се врши со надоместок во земјата од страна на даночниот обврзник во рамките на неговата стопанска дејност.

Промет на услуги претставува секоја дејност која не е промет на добра во смисла на член 3 од ЗДДВ (член 6 став 1 од ЗДДВ).

Согласно член 14 став 1 од ЗДДВ за цели на одредување на местото на промет на услуги, освен лицата наведени во член 9 од ЗДДВ како даночни обврзници ќе се сметаат и лица коишто вршат дејности или извршуваат промет што не е дефиниран како оданочив промет на добра или услуги во смисла на член 2 од овој закон, односно на секој промет на услуги извршен кон нив.

Согласно член 14 став 2 од ЗДДВ за место на прометот на услуга кон даночен обврзник, се смета местото, каде што тој даночен обврзник има вистинско седиште. Доколку прометот на услуги се врши кон подружница која даночниот обврзник ја има надвор од местото на вистинското седиште, тогаш како место на промет на услуги се смета местото каде што даночниот обврзник има подружница. Доколку такво место не постои, за место на прометот на услуги се смета постојаното живеалиште или престојувалиште на даночниот обврзник кој е корисник на услугата.

Согласно напред наведеното, при фактурирање на превозна услуга од домашен кон домашен даночен обврзник местото на промет на услугата се смета дека е на територијата на Македонија, односно истата подлежи на оданочување со ДДВ.

За да има право на одбивка на влезен данок, даночниот обврзник треба да се исполнети условите од член 33 и 34 од ЗДДВ, при тоа имајќи го предвид и член 35, став (1).