Најчести прашања и одговори од месец мај, 2025

0
120

Дали при откупот на побарувања (факторинг) на дадена позајмица со камата се пресметува ДДВ, односно дали се пресметува ДДВ на разликата помеѓу износот на номиналната вредност на побарувањето и износот по кој било откупено побарувањето? Дали доколку Друштвото кое се занимава со факторинг не е ДДВ обврзник успее да наплати повеќе од 2.000.000 денари според, ќе треба да се регистрира како ДДВ обврзник, односно дали износот на наплатени или можеби откупени побарувања се смета за промет за цели на регистрација за ДДВ?

Согласно член 2 став 1 од Законот за данокот на додадена вредност (ЗДДВ), предмет на оданочување со данокот на додадена вредност е прометот на добра и услуги кој се врши со надоместок во земјата од страна на даночниот обврзник во рамките на неговата стопанска дејност.

Промет на услуги претставува секоја дејност која не е промет на добра во смисла на член 3 од ЗДДВ (член 6 став 1 од ЗДДВ). Едноставното плаќање надоместок, а особено плаќањето во готово или дознаката, не претставува промет во економска смисла.

Согласно член 23 точка 5 алинеја д) од ЗДДВ, се ослободува од данок на додадена вредност без право на одбивка на предходниот данок прометот, вклучувајќи го посредувањето во врска со работењето со тековни сметки, депозити, штедни влогови, плаќања, вирмани, меници, чекови, жиро сметки, кредитни карти, дознаки, со исклучок на наплатата на туѓи побарувања.

Даночното ослободување не го користат само банки и финансиски институции, туку истото може да се користи и од страна на сите други даночни обврзници кои вршат промет по кој било основ наведен во оваа одредба.

Даночното ослободување го опфаќа и прометот во работењето со парични побарувања, на пример отстапувањето побарувања и опционите зделки со парични побарувања.

Согласно напред наведеното сметаме дека откупот на побарувања (факторинг) е ослободен од ДДВ без право на одбивка на претходен данок согласно член 23 точка 5 алинеја д) од ЗДДВ.

Внимавајте, ова мислење се однесува на класичен факторинг (откуп на побарувања). Од друга страна пак, активностите поврзани со наплатата на парични побарувања без претходно превземање на побарувањето со откуп е класичен предмет на оданочување со ДДВ. Овде станува збор за помошни активности околу самата наплата на побарувањата.

Согласно член 19 став 7 од ЗДДВ првиот и секој понатамошен промет со увезени употребувани патнички моторни возила извршен во рок од три години од денот на увозот, даночната основа не може да биде пониска од вредноста што ја одредил надлежниот царински орган при увозот на возилото. Дали доколку продажната цена на возилото според реалните пазарни услови не може да биде еднаква или повисока од царинската основа декларирана при увозот, и соодветно на тоа треба да се засмета ДДВ на товар на продавачот, истото ДДВ ќе биде признат трошок за цели на данокот на добивка?

Во овој случај, даночен обврзник регистриран за целите на ДДВ согласно член 53 од ЗДДВ за наведениот промет потребно е да фактурира со ДДВ со примена на даночна основа согласно член 16 и член 17 од ЗДДВ, но данокот треба да се плати согласно член 19 став 7 од ЗДДВ доколку продажната вредност е пониска од вредноста што ја утврдил царинскиот орган.

Со други зборови, ф-рата кон крајниот купец треба да е издадена согласно пазарно договрената цена и ДДВ треба да се засмета согласно даночната основа која произлегува од пазарните околности, но даночниот обврзник самиот треба да се пресмета и искаже дополнителна обврска за ДДВ до износот кој го одредил надлежниот царински орган при увозот на возилото.

Исто така во фактурата во посебен дел треба да се наведе како информација даночната основица што ја утврдил царинскиот орган со број на ЕЦД и датум.

Според член 9 став 1 точка 1 од ЗДД, како непризнаени расходи за даночни цели се сметаат расходите кои не се поврзани со вршење на дејност на субјектот, односно не се непосреден услов за извршување на таа дејност и не се последица од вршењето на таа дејност.

Според сето наведно, остатокот од данокот на додадена вредност од увозната декларација, ќе се смета за признат расход за целите на оданочување со данокот на добивка.

Доколку за цели на дејноста е направена набавка на потрошни материјали, за кој е платено со бизнис картичка од фирма а износот на фискалната сметка е на пример 10.000 денари, дали имаме право на одбивка на влезно ДДВ на целиот износ од 10.000 денари или пак само до 6.000 денари, или можеби сметате дека воопшто немаме право на одбивка на ДДВ?  Во прилог на фискалната има сметкопотврда која ги исполнува условите согласно член 53 од ЗДДВ?

Согласно член 33 од Законот за данокот на додадена вредност, претходен данок е износот за кој се намалува данокот на додадена вредност што се должи за извршениот промет за одреден даночен период. Претходниот данок се однесува на данокот на додадена вредност за прометот кој е извршен спрема даночниот обврзник од страна на други даночни обврзници, данокот на додадена вредност за плаќања, кои даночниот обврзник ги извршил за прометот кој сеуште не е извршен спрема него и данокот на додадена вредност кој е платен за увозот на добра.

Правото на одбивка, согласно член 34 став 1 од ЗДДВ, даночниот обврзник може да го оствари ако набавените или увезените добра, односно примените услуги ги употребува за цели на неговата стопанска дејност и став 2 врз основа на фактура која е издадена во согласност со членовите 53 и 53-б од овој закон или фискална сметка чиј вкупен промет не надминува 6.000 денари издадена согласно со Закон за регистрирање на готовински плаќања, или царинска декларација во која е посебно искажан платениот данок за увозот или актите и извештаите од членот 53 став (2) од овој закон и ако тие документи се евидентирани во книговодството на даночниот обврзник.

Правото на одбивка на претходниот данок настанува во моментот, во кој се исполнети сите услови од членовите 33 и 34 од ЗДДВ.

Согласно член 53 став 10 од ЗДДВ фактурата мора да ги содржи следните податоци:

1.Место, дата на издавање и број;

2.Име (назив) и адреса на даночниот обврзник кој го извршува прометот и негов даночен број под кој е регистриран за данок на додадена вредност;

3. Име (назив) и адреса на примателот на доброто или корисникот на услугата;

4. Ден на извршениот промет;

5. Количина и опис на прометот;

6. Износ на надоместокот за извршениот промет, без данокот на додадена вредност;

7. Применета даночна стапка;

8. Износ на пресметаниот данок на додадена вредност;

9. Вкупен износ на надоместокот за извршениот промет и данокот на додадена вредност и  10.Име, презиме и потпис на овластеното лице за потпишување на фактури кај издавачот на фактурата.

Согласно со наведените одредби од ЗДДВ, доколку сметкопотврдата и фискалната сметка прикачена за сметкопотврдата ги содржат сите елементи од член 53 став 10 од ЗДДВ, со исполнување на останатите услови пропишани во членовите 33, 34 и 35 од ЗДДВ ќе може да се оствари правото на одбивка на данок на додадена вредност.